به نقل از «فرارو»

افزایش ۴ برابری مهاجرت دانشجویان ایرانی در سال ۲۰۲۰

تاریخ انتشار: ۱۶ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۰۲۱۴۸۳

مهاجرت دانشجویان ایرانی به نقاط مختلف دنیا، پدیده جدیدی نیست، اما آمار‌های نگران‌کننده‌ای از افزایش میزان تقاضا و میل به مهاجرت در میان دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در دهه اخیر وجود دارد که توجه به این موضوع را دو چندان می‌کند.

به گزارش شرق، طبق آمار سالنامه مهاجرتی ایران که در سال ۱۴۰۱ که از سوی پژوهشکده سیاستگذاری دانشگاه صنعتی شریف منتشر شده است، تعداد دانشجویان ایرانی در خارج از کشور با افزایشی تقریبا ۴ برابری از ۱۷ هزار و ۴۲۲ دانشجو در سال ۲۰۰۰ به ۶۶ هزار و ۷۰۱ دانشجو در سال ۲۰۲۰ افزایش یافته است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

عوامل افزایش مهاجرت دانشجویان چیست؟

بهرام صلواتی، مدیر رصدخانه مهاجرت ایران در نشست رونمایی از سالنامه مهاجرتی ایران ۱۴۰۱ گفت: «شیوه حکمرانی و مملکت‌داری، بی‌ثباتی اقتصادی، شرایط تحریم ایران، نوسان قیمت ارز و تورم از جمله عوامل مهم تاثیرگذار بر میل به مهاجرت بیش از ۸۰۰۰ ایرانی شرکت‌کننده در پیمایش‌های بررسی میل و تصمیم به مهاجرت است.». همچنین نتایج آخرین پیمایش‌های بررسی میل و تصمیم به مهاجرت در میان ایرانیان که در سال ۱۴۰۱ در سالنامه مهاجرتی منتشر شده نشان می‌دهد، بی‌ثباتی اقتصادی کشور، ناامیدی نسبت به آینده، شیوه حکمرانی و ممکلت‌داری، وجود فساد نهادینه شده در کشور و دستیابی به رفاه و امنیت بیشترریال به ترتیب جزء مهمترین عواملی است که دانشجویان برای مهاجرت ذکر کرده‌اند.

شرایط اقتصادی بسیار اهمیت دارد

طی سال‌های اخیر، در کنار عوامل مختلف که موجب تقویت انگیزه‌های مهاجرت (از کانال تحصیلی) در میان دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی شده، بدتر شدن شرایط اقتصادی به عنوان عامل مهمی برای مهاجرت تحصیلی دانشجویان ایرانی عمل کرده است؛ عاملی که در صورت بهبود شرایط می‌تواند دانشجویان بیشتری را به جمعیت فعلی دانشجویان ایرانی در خارج از کشور اضافه نماید.

علیرضا، دانشجوی کارشناسی ارشد مکانیک در گفتگو با شبکه شرق می‌گوید: «من به عنوان مهندس ارشد چند سال باید کار کنم تا بتوانم بدون کوچکترین کمک خانواده یک ماشین معمولی بخرم؟ آیا اصلا با این حقوق‌ها می‌توان فکر خریدن خانه را کرد؟ وقتی نمیتوانم با حقوق خودم مستقل زندگی کنم و رفاه حداقلی وجود ندارد باعث می‌شود انگیزه‌ام برای رفتن از ایران بیشتر شود».

رعنا، دانشجوی اقتصاد است و دو سال در شرکتی کار کرده، اما حقوقش کفاف هزینه‌های رفت‎وآمدش هم نمی‌داده و به گفته خودش: «حقوقی که پرداخت می‌کردند به هیچ جا نمی‌رسید، برای همین از کارم استعفا دادم و آمدم بیرون و می‌دانم که وضعیت بقیه شرکت‌ها هم همینطور است. برای همین دارم زبان می‌خوانم که بتوانم مهاجرت کنم»

«وقتی ابتدایی‌ترین چیز‌ها از آدم دریغ می‌شود، به خودت می‌گویی بمانم که چه؟»

وقتی دانشجویان چشم‌انداز روشنی از آینده شغلی و تحصیلی‌شان نمی‌بینندف با توجه به وضعیت سیاسی و اجتماعی کشور، به فکر مهاجرت می‌افتند. ریحانه، فارغ‌التحصیل علوم اجتماعی به شبکه شرق می‌گوید: «من می‌خواهم استاد دانشگاه بشوم و کتاب بنویسم و همه این‌ها در حوزه زنان است. وضعیت کسانی که در این حوزه و به طور کلی علوم اجتماعی دست به قلم می‌شوند را می‌بنیم دیگر... بنابراین در ایران برای من فضایی برای کار کردن در حوزه مورد وجود ندارد، اما در کشوری دیگر می‌توانم آزادانه به پژوهش بپردازم».

علیرضا، دانشجوی مکانیک می‌گوید: «من نمی‌خوام چیز‌های ساده و پیش‌پا افتاده مثل سرعت اینترنت، هوای پاک و... مرا درگیر کند. در این ماه‌ها شرایط دانشگاه بسیار وحشتناک است، آیا باید با دانشجو این برخورد‌ها شود؟ وقتی ابتدایی‌ترین چیز‌ها از آدم دریغ می‌شود، به خودت می‌گویی بمانم که چه؟»

موانع جدید باعث انصراف از مهاجرت نمی‌شود

درخواست برای گواهی لغو تعهد خدمت آموزش رایگان به معنای مهاجرت واقعی از کشور نیست، اما نشان‌دهنده افزایش میل به تصمیم به مهاجرت از کشور است. طبق آمار سازمان امور دانشجویان، از بهمن سال ۱۳۹۵ تا اواخر مهر ۱۴۰۱، ۳۵۳ هزار و ۴۵۷ تفر از فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های کشور در خواست لغو تعهد خدمت آموزش رایگان خود را ارائه داده اند. اگرچه افزایش هزینه آزادسازی مدرک و آزمون آیلتس ممکن است زمان رفتن را طولانی‌تر کند، اما تاثیری در میزان تقاضا و انصراف دانشجویان و فارغ‌التحصیلان از مهاجرت ندارد.

ریحانه، فارغ‌التحصیل علوم اجتماعی دانشگاه علامه به شبکه شرق می‌گوید: «فکر نمیکنم کسی به دلیل گران شدن آزمون زبان و آزاد کردن مدرک از مهاجرت منصرف شود. اتفاقا تلاششان را بیشتر می‌کنند که زودتر بروند. وگرنه کسی که فهمیده نمی‌تواند اینجا زندگی کند بخاطر این چیز‌ها آینده‌اش را تغییر نمی‌دهد». علیرضا، دانشجوی دانشگاه تهران هم همین نظر را دارد و معتقد است این گران‌کردن‌ها، انگیزه دانشجویان را برای رفتن بیشتر می‌کند و باعث انصراف آن‌ها از مهاجرت نخواهد شد.

هرگز برنمی‌گردم!

یافته‌های موسسه گالوپ در سال ۲۰۱۸ هم نشان می‌دهد میل به بازگشت در میان مهاجران ایرانی ۱ درصد است که در مقایسه با میانگین جهانی که ۷ درصد است، فاصله قابل توجهی دارد. پاسخ دانشجویان و فارغ‌التحصیلانی که قصد مهاجرت داشتند به سوال شبکه شرق که آیا بعد از اتمام تحصیل، به ایران بازمی‌گردند، یک «نه» قاطع بود.

رعنا، دانشجوی بهشتی می‌گوید: «برای چه برگردم؟ یعنی واقعا چیزی نمانده که آدم بخواهد برگردد. با توجه به اتفاقات سیاسی و اجتماعی اخیر، تنها چیزی که برای من مانده، ناامیدی است». نظر ریحانه، فارغ‌التحصیل علوم اجتماعی این است که: «ای‌کاش ما برای کسب تجربه زیسته بیشتر می‌رفتیم، نه به قصدی دیگر، اما مجموع سه عامل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی باعث می‌شود که آدم بار ببندد و دیگر برنگردد».

منبع: فرارو

کلیدواژه: مهاجرت دانشجویان دانشجویان و فارغ التحصیلان دانشجویان ایرانی علوم اجتماعی شبکه شرق چیز ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۰۲۱۴۸۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

یولیا زوتوا: عروس ایرانی ها شدم و بسیار خوش شانس هستم

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد و بانویی اهل کشور روسیه هستند که اکنون سالها از زندگی ایشان در جامعه ایران و در کنار خانواده های ایرانی می گذرد.

به گزارش مشرق، یولیا زوتوا، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد و بانویی اهل کشور روسیه هستند که اکنون سالها از زندگی ایشان در جامعه ایران و در کنار خانواده های ایرانی می گذرد.

وی در گفتگو با خبرنگار اسپوتنیک به بیان تجربیات خود پیرامون آداب، رسوم و فرهنگ ایران و جامعه ایرانی پرداخت.

سرنوشت من بسادگی با ایران پیوند خورد!

همسرم در دوره دکتری دانشگاه لامانوسوف شهر مسکو مشغول به تحصیل بودند و ما با یکدیگر در روسیه آشنا شدیم. پس از ازدواجمان ابتدا یک سفری را به ایران داشته و بعد از یکسال برای ادامه زندگی به ایران آمدیم. اگرچه ما بصورت دائمی ساکن ایران نیستیم و حدود هفت سال هم در کشور فرانسه زندگی کردیم، اما در مجموع حدود پانزده سال است که در این کشور زندگی می کنیم.

خانواده همسرم من را خیلی تحویل گرفتند

یولیا با خنده ادامه داد، شاید وقتی که به عنوان یک عروس روس وارد خانواده همسرم شدم حقیقا شانس آوردم، چراکه خانواده شوهرم به من احترام زیادی قائل بوده و من را خیلی تحویل گرفتند. خداروشکر هیچگاه با مشکل خانوادگی جدی مواجه نشدم، در حالیکه اغلب برای دختران روسی که با افراد خارجی ازدواج می کنند مشکلات خانوادگی متعددی رخ می دهد. بزودی موفق به یافتن شغل شدم و در دانشگاه به عنوان استاد زبان روسی مشغول به کار شوم، ما روسها مثلی داریم که می گوید: هرکجا کار است، مکان زندگی همانجاست. بنابراین تجربه زندگی من در ایران بسیار خوب و به آرامی پیش فت.

دانشجویان ایرانی خوب هستند اما سیستم ایرانی خیر!

از نظر من بیشتر دانشجویان ایرانی افراد پرتلاش و باهوش هستند که بسیار علاقمند به درس خواندن می باشند. اما اگر بخواهم به عنوان یک استاد که با دانشجویان ایرانی در ارتباط مستقیم است را با دانشجویان کشورهای دیگر مقایسه کنم باید بگویم، اگر نقصی هم وجود دارد، نقص در سیستم است نه کوتاهی دانشجویان و بیشتر سیستم حاکم نواقصی را در بر دارد. چراکه از سویی دانشجوها بسیار خوب و پیگرانه تحصیل می کنند، اما از سوی دیگر بعد از فارغ التحصیلی امکان بهره برداری از تحصیلات خود را ندارد و به خاطر مشکل بیکاری در کشور امید خود را از دست می دهند.

مسئله دیگری که اغلب خارجی ها متوجه آن می شوند، تمایل همه بچه ها برای ادامه تحصیل در دانشگاه است، در بیشتر خانواده ها بچه ها یا می خواهند دکتر شوند یا مهندس، که این به نظر من خیلی جالب است.

یکی دیگر از ویژگیهای دانشجویان ایرانی این است که اینقدر که نمره برای آنها اهمیت دارد، شاید اصلا مهم نباشد که چقدر تحقیق کرده و چه چیزهایی را فراگرفته اند.

فرهنگ روسها به ایرانی ها نزدیکتر است تا غربی ها

فکرمی کنم به عنوان یک فرد روس که هم تجربه زندگی در ایران را داشته و هم تجربه زندگی در غرب را، به نظرم فرهنگ روسیه به ایران و جامعه ایرانی بیشتر نزدیک است، روسها و ایرانی ها خیلی خوب و راحتر یکدیگر را درک می کنند. ایرانی ها فرهنگ چندین هزار ساله و تاریخ بسیار غنی دارند.

من ادبیات و زبان روسی درس می دهم و هر فردی که تنها اندکی با دبیات سروکار داشته باشد می داند که ادبیات بزرگ ایرانی برای همه الگوست. چیزی که من را بسیار متعجب می نماید اینکه نه تنها در میان خانواده های روشنفکر ایرانی و افراد تحصیلکرده، بلکه در خانواده های عموم مردم اشعارناب و جهان پسند ایرانی زنده است و با افتخار اشعار حافظ و فردوسی خوانده می شود. این علاقه مردم از نظر من خیلی عجیب و بسیار خوب است.

عید نوروز بهترین رسم ایرانی ها

البته که یکی از بهترین رسوم ایرانی ها برگزار عید نوروز است و من هم در میان تمام آداب و رسوم ایرانی که بیشتر آنها جالب و ریشه دار است بیش از همه هید نوروز را دوست دارم و اکنون که در روزهای پیانی سال نو هستیم می خواهم پیشاپیش عید نوروز را به همه ایرانی تبریک بگویم.

در روسیه بودن من را خوشحال می کند

خوشبختانه اکنون در دنیایی زندگی می کنیم که دیگر مسافت دور مانند نیم قرن پیش معنای جدی نداشته و یا سخت باشد، یا اینکه اگر روزی فردی به کشور دیگر مهاجرت نمود دیگر هرگز نتواند به سادگی باز گردد. باور کنید که من اصلا احساس نمی کنم که از روسیه رفته ام و با تکنولوژی های روز دنیا می توانم بسادگی با دوستان و خانواده ام صحبت نموده و در تماس باشم و براحتی در سفر باشیم. اگر روزی فرصتی پیش آید که برای همیشه و یا برای مدت کوتاهی در روسیه زندگی کنم بسیار خوشحال خواهم شد، اما این تصمیم من منوط به توافق خانوادگی بوده و همگی باهم باید تصمیم بگیریم.